طبیعت مدبره در طب ایرانی

  طبیب خادم طبیعت است

وجود همه موجودات عالم مستلزم وجود نفسی در آن ها است که برای هر یک در حد کمال او معنا می باید. بروز افعال و آثار این مخلوقات همه وایسته به اراده ذات پروردگار است که فیض او به نفس هر موجود می رسد. نفس نمی تواند مستقیما بر جسم تاثیر بگذارد چرا که نفس از جنس ملکوت است و جسم از جنس ماده ؛ هر موجود برای این که پیام نفس برای تکامل و حیات را دریافت کند، نیاز به واسطه ای دارد و آن واسطه طبیعت است. از دید حکمای طب ایرانی بدن با همه متعلقاتش از جمله اعضا و ارواح و قوا مانند شهری است که طبیعت حاکم آن است. طبیعت ضعیف به کمک احتیاج دارد و طبیب با غذا و دارو یار دیگر او در مدیریت اوضاع بدن است.