کبد چرب:
تراکم چربی در کبد یکی از بیماریهایی است که در اثر ایجاد اختلالات ویژه ای در کبد شرایط را برای سیروز کبدی و سرطان کبد آماده می سازد. در ایجاد کبد چرب، تجمع و عدم دفع مناسب مواد زاید حاصل از پرخوری و روی هم خوری،چاقی افراطی، مصرف الکل، مصرف بی رویه برخی داروهای شیمیایی، یبوست مزمن و …. موثرند. از دیدگاه طب سنتی تمام موارد فوق در ابتدا می تواند خود را به صورت یک سوء مزاج غیر مستحکم کبد و به عبارت دیگر خارج شدن کبد از مسیر عملکرد طبیعی به صورت خفیف نشان دهد و با ادامه تجمع مواد زاید، کبد روز به روز ضعیف تر شده و قدرت پذیرش بیشتری برای مواد زاید پیدا کرده و به تدریج سوء مزاج ایجاد شده در کبد مستحکم شده و به بیماریهای جدی تر و خطرناک تر از جمله سیروز کبدی می انجامد.
اصول درمان بر مبنای اصلاح شیوه زندگی (رعایت اصول حفظ الصحه از دیدگاه طب سنتی) و پاکسازی کبد و کل بدن از مواد زاید می باشد.
رعایت اصول حفظ الصحه:
- پرهیز از قرار گرفتن در هوای آلوده: هوای آلوده ریه را دچار سوء مزاج و بیماری می کند و حکمای طب سنتی معتقدند سوء مزاج ریه ، بر کبد تاثیر مستقیم دارد و بیمار به دنبال سوء مزاج ریه دچار سوء مزاج کبد خواهد شد.
- تنظیم ساعات خواب و بیداری
- پرهیز از قرار گرفتن در معرض هیجانات شدید
ورزش منظم : بیمار دچار کبد چرب باید ورزش روزانه حداقل 30-60 دقیقه را در برنامه روزانه خود قرار دهد تا با افزایش حرارت طبیعی بدن مواد زاید به تحلیل بروند و از بدن دفع شوند.
- پرهیز از یبوست: بیمار دچار کبد چرب باید حد اقل روزانه 3-2 بار اجابت مزاج با قوام نرم و کامل داشته باشد. اگر بیمار دچار یبوست است علاوه بر رعایت اصول تغذیه می تواند از ماء الجبن و ماء الشعیر طبی استفاده کند.
طرز تهیه ماء الجبن: یک لیتر شیر طبیعی را روی حرارت بگذارید و وقتی به جوش آمد مقداری سرکه یا آبلیمو به آن اضافه نمایید. به دنبال بسته شدن شیر ، آب روی آن را از پنیر حاصله جدا نمایید. آب به دست آمده آب پنیر یا ماء الجبن است. می توانید در هنگام جوشیدن شیر، یک قاشق غذاخوری افتیمون را در پارچه ای بپیچید و در شیر در حال جوش فرو کنید تا 3-2 قل بخورد سپس خارج کرده و شیره بکشید که به این ترتیب ماء الجبن افتیمونی خواهید داشت که در پاکسازی بدن از مواد زاید و برطرف کردن یبوست موثرتر است. نکته جالب اینجاست که از مصرف ماء الجبن در بدن فضولاتی باقی نمی ماند و همه قسمتهای آن غذای بدن می شود. ماء الجبن برای بیمارانی که در کنار کبد چرب از گرفتگی عروق کرونر، فشار خون و دیابت نیز رنج می برند بسیار مفید است.
طرز مصرف ماء الجبن: در بیماران دچار کبد چرب بهتر است صبح ناشتا یک لیوان ماء الجبن در حالی که تازه تهیه شده و گرم است با 2 قاشق خاکشیر مخلوط شود و به 3 قسمت تقسیم شده و به فواصل 10 تا 15 دقیقه ای میل شود. و در این فواصل بیمار ورزش نماید تا کمی عرق کند. پس از میل کردن قسمت آخر بیمار باید حداقل به مدت 5/1 تا 2 ساعت چیزی نخورد.
طرز تهیه ماء الشعیر طبی:
جو را 24 ساعت بخیسانید و سپس با 20-14 برابر آن آب روی حرار قرار دهید. به محض شکفته شدن جو حرارت را خاموش کنید و آب روی آن را صاف نمایید. آب به دست آمده ماء الشعیر طبی است. ماء الشعیر بدن را از اخلاط و مواد زاید پاکسازی می کند و مخصوصا برای بیماران دچار کبد چرب که از دیابت یا اگزما و خارشهای پوستی رنج می برند مفید است.
- رعایت اصول تغذیه ای:
پرهیز از پرخوری و روی هم خوری، پرهیز از نوشیدن آب و نوشیدنی و خوردن میوه به همراه یا بلافاصله بعد از غذا، پرهیز از مصرف آب سرد به صورت ناشتا و یا بلافاصله بعد از حرکتهای سنگین مثل حمام و جماع و ورزش، پرهیز از خوابیدن بلافاصله بعد از غذا، پرهیز از مصرف مواد غذایی کارخانه ای، فست فودها، غذاهای چرب و سرخ کرده، غذاهای با مزاج سرد مانند ماست و خیار و آب یخ، پرهیز از مصرف گوشت گاو و گوساله، قهوه و کاکائو ، نوشابه های گاز دار، سیب زمینی، موز، غذاهای خمیری (ماکارونی، لازانیا و … )، قارچ، شیرینیجات قنادی و ….
یک بیمار دچار کبد چرب می تواند از غذاهای زیر استفاده نماید:
صبحانه:
ماء الجبن با وجود غذائیتی که دارد می تواند صبحانه بیمار محسوب شود اما اگر بیمار پس از گذشتن زمان ذکر شده میل به خوردن صبحانه داشت، می تواند از یک قاشق غذاخوری گل قند عسلی با نان برشته / شیره انگور با نان سنگک/حریره بادام و فندق/ یا مرباهای به، بالنگ و سیب با نان برشته / مویز و انجیر خشک استفاده نماید.
حکمای طب سنتی معتقدند فندق برای تمام بیماریهای کبدی نفع عام دارد.
ناهار و شام:
سوپ جو با سبزیجات گشنیز، جعفری، شوید، مرزه، خرفه، برگ کاسنی، برگ تربچه، برگ چغندر + روغن زیتون و کمی آبغوره
آش جو با نخود و سبزیجات ذکر شده
سبزی پلو که سبزی آن ترکیبی از سبزیجات فوق باشد
نخوداب با ادویه جات زیره انیسون آویشن هل دارچین و زعفران و زنجبیل (با یا بدن گوشت)
خورشت کرفس با سبزیجات ذکر شده
خورشت ریواس با سبزیجات و ادویه جات ذکر شده
خورشت کدو با سبزیجات و ادویه جات ذکر شده
خورشت کنگر با ادویه جات و سبزیجات ذکر شده
آش زرشک با سبزیجات ذکر شده و زرشک
میوه:
سیب، انار، به، گلابی، تمرهندی، انگور شیرین
نوشیدنی:
به جای آب از شربت آب و عسل و لیموترش ، آب میوه های فوق (مخصوصا آب سیب) ، ماء الشعیر طبی یا شربت سرکه شیره استفاده شود. (طرز تهیه سرکه شیره: سرکه انگور و شیره انگور به نسبت 1 به 10 مخلوط شده با آب رقیق و میل شود)
به جای چای از دم کرده آویشن 1 قاشق غذاخوری + 15 عدد عناب استفاده شود. این ترکیب در تصفیه خون و پاکسازی بدن از مواد زاید بسیار مفید است.
در تمام نوشیدنی ها کمی عرق کاسنی و شاهتره اضافه شود. حکمای طب سنتی معتقدند کاسنی و شاهتره در بیماریهای کبدی نفع عام دارند.
میان وعده:
سیب شیرین رسیده پوست کنده یا گلابی شیرین رسیده رنده شده با کمی عرق بیدمشک و گلاب و عسل و زعفران
اگر با تدابیر فوق بیماری برطرف نشد، نیاز به درمان دارویی وجود دارد.
درمان دارویی:
پاکسازی بدن با جوشانده ای مرکب از ریشه و برگ و ساقه کاسنی 50 گرم، برگ سنا 50 گرم، گل محمدی50 گرم، تخم گشنیز 15 گرم، ترنجبین 50 گرم، آلوبخارا 7 عدد، عناب 10 عدد ،گل بنفشه25 گرم، نیلوفر 25 گرم، هلیله زرد 25 گرم همه با هم مخلوط شود، عصرها 2 قاشق غذاخوری در 2 لیوان آب بجوشد تا یک لیوان بماند. سپس صاف شده، 50 گرم تمرهندی اضافه شده و مصرف شود.
روغن مالی با روغن های گرم مانند بابونه و شوید و بادکش و حجامت کبد در این زمینه مفید است.
داروهای دیگری مانند شربت فلوس، شربت ریوند و … نیز در این زمینه مفیدند.
