تدابیر کودکان
توجــــه:
- توصیه ها ذکر شده جایگزین ویزیت پزشک نمی باشد و در صورت بروز هر علائمی در کودک ابتدا به پزشک مراجعه شود.
- تدابیر ذکر شده مربوط به کودکان بالای دو سال میباشد.
- در مواردی که از گیاه به صورت موضعی روی پوست کودک استفاده میشود توصیه میگردد ابتدا با مقدار کمتر روی پوست تست شود.
گریه زیاد و بی خوابی کودکان:
گریه و بیخوابی زیاد کودکان دلایل متعددی دارد که میتوان درد در اعضای مختلف، مشکلات معدی مانند یبوست و ….. را نام برد که قدم اول یافتن علت گریه و بیخوابی با مشورت پزشک است. توصیه های عمومی در این زمینه:- یکی از علل گریه گرسنگی طفل است پس ابتدا از سیر بودن کودک خود مطمئن شوید.
- برای رفع درد اعضا و کوفتگی ناشی از محکم بستن قنداق و … روغن مالی بدن به آهستگی با روغنهایی مانند روغن بنفشه، روغن بادام شیرین و…. و شستن کودک با آب گرم یا جوشانده زردچوبه در آب توصیه می شود.
- در صورت یبوست، ماساژ شکم طفل با روغن زیتون چند بار در روز در جهت عقربه های ساعت توصیه میشود (در صورت یبوست شدید حتماً با پزشک مشورت نمایید).
- برای خواباندن طفل چرب کردن ناحیه مقعد او با روغن بنفشه چند بار در روز توصیه شده است.
- اولین اقدام درمانی در بیماری های گوش چه در اطفال و چه در بزرگسالان، این است که قبل از تجویز هر داروی مخصوص گوش ابتدا باید بدن را از اخلاط و مواد نامناسب پاکسازی نموده و برای فرد لینت طبع ایجاد نمود. پس از پاکسازی بدن باید مغز را تقویت نمود تا مواد زاید را مجددا قبول نکند. اگر طفل شیرخوار است باید بدن مادر را از مواد زاید پاکسازی کرده و تغذیه او را اصلاح نمود تا کیفیت شیر ارتقا یابد.
- برای تقویت مغز می توان از حریره بادام در کودکان استفاده نمود به این شکل که هر 3-2 ساعت یک قاشق از آن به کودک داده شود.
- روغن مالی پشت گوش و پشت گردن هر 3 ساعت یکبار با مخلوط روغن زیتون و روغن کنجد به نسبت 1 به 2.
- بخور بابونه + اسطخدوس + پونه + آویشن + مرزنجوش + تاجریزی.
- روغن مالی حلق و سینه و ناف کودک با روغن بنفشه در پایه بادام
- دادن لعاب به دانه که با کمی نبات شیرین شده باشد به صورت نیم گرم.
- اگر کودک غذا می خورد، از غذاهای سرخ کرده و تنقلات خشک کننده و پر نمک پرهیز شود و به جای آن از غذاهای رطوبت بخش مثل حریره بادام استفاده شود. اگر کودک شیرخوار است، باید غذای مادر را اصلاح نمود.
- از جمله غذاهای مفید در این نوع سرفه، در وعده صبحانه: حریره بادام، عسل انجیر، ترکیبی از بادام و شکر به میزان مساوی که با نصف آن مویز مخلوط شده باشد، زرده تخم مرغ عسلی، در وعده ناهار و شام: شوربای مرغ چاق یا بره، نخوداب یا نخود پخته شده در شیر و سوپی است که در تهیه آن از پنیرک استفاده شده است.
- مصرف شیر تازه با شکر
- استحمام با آب نیم گرم
- سرفه های خلط دار در کودکان شایع تر بوده و اکثرا همراه با زکام می باشد.
- بهترین غذا برای این نوع سرفه، در وعده صبحانه: عسل انجیر، حریره بادام، حلوای چهار مغز با نان ( به خصوص حلوایی که در آن از مغز بادام یا مغز گردو استفاده شده باشد و به عنوان صبحانه به کودک بدهند)، در وعده ناهار و شام: ماش پلو کم روغن، جوجه کباب با برنج
- طرز تهیه عسل انجیر: مقداری انجیر خشک را در قابلمه بریزید و آنقدر آب اضافه کنید تا رویش را بپوشاند. سپس روی حرارت بگذارید تا بپزد. اگر آب آن تمام شد به آن آب اضافه کنید و آنقدر روی حرارت بگذارید تا انجیر له شود. سپس صاف کرده و مایع به دست آمده را با یک چهارم وزن آن شکر حرارت دهید تا به قوام عسل برسد.
- پرهیز از نوشیدن آب سرد، پرهیز از مواجهه و تنفس در هوای سرد
- نوشیدن آب و عسل به جای آب
- هر صبح ناشتا یک قاشق آب پیاز پخته به کودک بدهند.
- جو پوست کنده، کشمش بدون هسته، شنبلیله، از هرکدام 100 گرم، گل گاوزبان، به دانه از هرکدام 25 گرم، با آب روی حرارت ملایم به مدت یک ساعت بجوشد تا لعاب بدهد. سپس صاف کرده با 250 گرم عسل مخلوط کرده و روزی 3 بار به کودک بدهند.
سوپی که در تهیه آن از مواد زیر استفاده شده باشد: رشته فرنگی یک فنجان، آب 6 لیوان، روغن کنجد 2 قاشق غذاخوری، شوید نصف نعلبکی، بال مرغ 2 عدد، با کمی پیاز و نمک و زردچوبه و یک لیموعمانی بپزد. در فصل سرماخوردگی در طول روز 2-1 بار خورده شود.
خرخر کودکان در خواب:- در کودک شیرخوار:
- باید غذای مادر شیرده را اصلاح کرد و به مادر توصیه نمود که از مصرف غذاهای سرد و تر پرهیز کند. به علاوه به کودک بیش از حد نیاز شیر ندهند.
- در کودکی که غذا می خورد:
- قطره قطره نوشاندن آب و عسل به کودککمی زیره را بکوبند و الک کرده و با کمی عسل آمیخته و به کودک بدهند
- تا وقتی کودک گرسنه نشده به زور به او غذا ندهند
- کودک را از مواجهه با آب سرد و هوای سرد باز دارند و از گریه زیاد او جلوگیری کنند
- بناگوش، گلو و سینه کودک را با روغن زیتون چرب کنند
- حلوای تهیه شده از مغز بادام و عسل
- حل کرده نبات در آب گرم
- استحمام با آب گرم
- گاهی علت خرخر در خواب آن است که کودک شب قبل مغز گردو یا خوراکی های چرب مثل آن می خورد و بلافاصله بعد از آن آب سرد می نوشد و در محل گرم می خوابد و به دنبال آن دچار خرخر می شود. درمان آن منع کودک از این کار و خوراندن رب به است.
- قطره قطره نوشاندن آب و عسل به کودک
- کمی زیره را بکوبند و الک کرده و با کمی عسل آمیخته و به کودک بدهند
- تا وقتی کودک گرسنه نشده به زور به او غذا ندهند
- کودک را از مواجهه با آب سرد و هوای سرد باز دارند و از گریه زیاد او جلوگیری کنند
- بناگوش، گلو و سینه کودک را با روغن زیتون چرب کنند
- مقداری رب شیرین بیان حل کرده در شیر به کودک بدهند
- حلوای تهیه شده از مغز بادام و عسل
- مکیدن نبات در دهان
- استحمام با آب گرم
- گاهی علت خرخر در خواب آن است که کودک شب مغز گردو یا خوراکی های چرب مثل آن می خورد و بلافاصله بعد از آن آب سرد می نوشد و در محل گرم می خوابد و به دنبال آن دچار خرخر می شود. درمان آن منع کودک از این کار و خوراندن رب شاهتوت به اوست.
- غافلگیر کردن ناگهانی کودک
- خوراندن جوز هندی با شکر
- دم کرده پونه با شکر
- اگر علت آن از خشکی باشد: مواد لعاب دار مثل اسفرزه با روغن بادام
- پرهیز از غذاهای چرب و سرخ کرده و سنگین، شیرینی های غلیظ و غذاهای دیر هضم
- غذا با حجم کم و به تدریج و به دفعات به کودک داده شود
- آب و گلاب را به نسبت 2 به 1 مخلوط کرده و با کمی شکر شیرین کرده و به کودک بدهند.
- پوست بیرونی پسته ساییده شده را با آب به یا آب سیب شیرین به کودک بخورانند (مربا)
- شربت انار و نعناع: آب انار ترش و شیرین را با پیه انار بجوشانند تا نصف شود، سپس مقداری عرق نعناع اضافه کرده و با شکر به قوام بیاورند. شربت فوق به صورت رقیق شده مصرف شود.
نکته: نوشیدنی هایی که به کودک دچار استفراغ داده می شود، باید خنک بوده و ابتدا با مقدار کم برای او شروع شود. مثلا هر 15 دقیقه یک قاشق چایخوری به کودک داده شود، اگر تحمل کرد به تدریج به میزان آن اضافه شود.
- سماق و زیره ساییده با کمی آب سرد
- ضماد کردن مواد حبس کننده استفراغ مثل هلیله، گل سرخ، هل ساییده بر روی معده کودک یا در کودکان بزرگتر بوییدن گیاهان و مواد خوشبو مثل نعنا و هل و گلاب
- اگر اسهال شدید نیست نباید با داروی ضد اسهال مبادرت به بند آوردن آن کرد. چرا که با بیرون زدن و رویش کامل دندان اسهال خودبه خود برطرف می گردد، مخصوصا اگر علت اسهال، وارد شدن ترشحات التهابی از لثه به معده و فساد شیر باشد، با بند آوردن اسهال، مواد در بدن باقی مانده و کل بدن را دچار بیماری می کنند.
- اگر اسهال طولانی بود و یا بعد از بیرون زدن دندان هنوز ادامه داشت، می توان برای بند آوردن آن اقدامات زیر را انجام داد:
- مقدار کمی زیره سبز، رازیانه، دانه هل را نرم بکوبند و در آب خیسانده، شیره کشیده و اندکی از شیره آن به کودک بدهند.
- اگرحرارت بدن غلبه داشت شیره تخم خرفه را با کمی بارهنگ در آب بجوشانند و به تنهایی یا با کمی روغن بادام به کودک بخورانند. شیره تخم خرفه برای تب و تشنگی کودک در این زمان نیز مفید است.
- تخم ریحان، بارهنگ، اسفرزه، همه را بریان کرده و با مقدار کمی آب به کودک بدهند.
- شربت خاکشیر با آب سرد
- غذا باید به مقدار کمتر از قبل به کودک داده شود و قانون تقلیل غذا البته برای مادر شیرده هم باید اجرا شود. از دادن غذاهای سنگین و دیرهضم، چرب، سرخ کرده و پرروغن به مادر و کودک پرهیز شود. باید از غذاهای با هضم سریع و راحت مثل گوشت بلدرچین استفاده شود. غذاهایی مثل کته با ماست چکیده مفید است.
- اگر کودک دارو را نخورد، باید از داروهای موضعی و تکمید استفاده کرد. به این صورت که مقداری زیره، انیسون و تخم کرفس را داخل کیسه ای پارچه ای بریزند و گرم کرده و بر شکم و نشیمنگاه کودک بگذارند. اگر بر آن کمی سرکه هم بپاشند، مفید است. اما باید توجه کنند که پارچه نیم گرم باشد و پوست کودک را نسوزاند.
- مقداری برگ بارهنگ را بکوبند و آب آن را بگیرند، سپس آب آن را گرم کنند و کودک را در آن بنشانند. این کار یکی از بهترین تدابیر بند آوردن اسهال است و فورا اثر می کند. البته این کار باید پس از هر بار اجابت مزاج انجام شود و کودک مدتی در آب بنشیند. اگر کودک در آن آب ننشست، باید پارچه ای را با آن تر کرده و بر مقعد کودک قرار دهند.
- اگر کودک از دارو خوردن امتناع می کند باید داروها را با غذا یا آب مخلوط کنند و به او بخورانند.
- از میان میوه ها، سنجد، برگه گلابی، سیب و به مفید است. استفاده از رب میوه های فوق نیز مفید است.
- نکته: روغن مالی لثه و محل رویش دندان در کودک با روغن حیوانی کمک می کند تا دندان راحت تر جوانه بزند.
- اگر کودک شیرخوار است، مادر از مواد غذایی و میوه های ملین مثل خاکشیر، آلو و انجیر استفاده کند.
- روغن زیتون یا روغن بنفشه یا کرچک را با دست روی شکم کودک در جهت عقربه های ساعت از معده به سمت ناف و زهار مالش دهند.
- مغز فلوس را در گلاب حل کرده و نیم گرم بر شکم کودک ضماد نمایند.
- با روغن بنفشه مقعد کودک را چرب کنند.
- اگر با روش های موضعی یبوست برطرف نشد، باید از داروهای خوراکی استفاده کرد.
- از جمله غذاهایی که برای برطرف کردن یبوست مفید هستند:
- اسفیدباج: آبگوشتی است که در تهیه آن از گوشت جوجه مرغ، بزغاله و سایر گوشتهای دارای هضم راحت به اضافه سبزیجاتی مثل اسفناج، کدو، ماش و جو پوست کنده و ادویه جات گرم استفاده می شود.
- شوربایی تهیه شده از گوشت مرغ چاق یا پرندگانی مثل کبوتر و گنجشک.
- آبگوشت خروس که گوشت آن خوب پخته و با روغن بادام تهیه شده باشد.
- آشی که در طبخ آن از ماش، نخود و مغز بادام استفاده شده باشد.
- زرده تخم مرغ نیم پز.
- سوپی که از هویج، سبوس گندم، جو و مقداری سبزیجات پخته شده باشد.
- 2-1قاشق غذا خوری خاکشیر در آب جوش با کمی نبات حل شود.
- شربت آلو طرز تهیه: مقداری آلوی درشت شیرین را کاملاٌ شسته و آن را در ظرفی ریخته و آنقدر آب به آن می افزایند که آب روی آلوها را بگیرد سپس با حرارت ملایمی آن را می پزند و مقدار آب را ثابت نگاه می دارند یعنی هرقدر از آب تبخیر گردد به همان اندازه می افزایند تا آلوها از هم گسیخته گردد بعد آن را صاف می نمایند و آب آن را می گیرند. به اندازه یک چهارم آب بدست آمده شکر اضافه می کنند و می جوشانند تا به قوام آید. اگر در تهیه این شربت به جای شکر از ترنجبین استفاده کنند خاصیت لینت بخشی آن بیشتر می شود.
- عسل انجیر.
- یکی از بهترین تدابیر این است که مادر طفل را روی شکم یا پای خود بخواباند به طوری که شکم کودک روی شکم یا ران مادر قرار گیرد و آهسته آهسته کودک را تکان دهند.
- در کیسه ای آب، روغن زیتون و کمی نمک را مخلوط کرده و بر شکم کودک بگذارند.
- ضماد آویشن با روغن زيتون و زيره بادها را از شکم کودکان دفع کرده و جهت برآمدگي ناف اطفال مفید است
- زنیان را ساییده و با سفیده تخم مرغ مخلوط کرده، گرم کرده و بر شکم کودک بمالند.
- رازیانه، انیسون یا مصطکی را بکوبند والک کنند، نیم گرم کرده و خشک بر شکم کودک ضماد کنند و یا با شیر گرم مخلوط کرده و بر شکم طفل بمالند.
- روغن مالی و ماساژ پشت کودک با روغن گل سرخ
- یک قاشق چایخوری عرق نعناع در 15 سی سی آب جوش و کمی نبات سفید مخلوط کرده و به کودک بدهند.
- 1 قاشق مربا خوری زیره سبز و 1 قاشق مرباخوری رازیانه به مدت 15-10 دقیقه دم بکشد و مادر بخورد و چند قطره هم به نوزاد بدهند.
- اگر دل درد با یبوست همراه بود باید با روش های ذکر شده در درمان یبوست، آن را برطرف نمود.
- پرهیز دادن مادر و کودک از غذاهای سرد و تر و مولد بلغم
- روغن زیتون چه به صورت خوراکی و چه روغن مالی کردن مقعد طفل، در خروج کرم و ممانعت از خارش مقعد – مخصوصا در ابتلا به کرمک – موثر است.
- خوردن پودر نارگیل با شکر روزی 5-4 باردفع کننده کرم است.
- مغز تخم هندوانه روزی 2 بار میل شود.
- آبی که نخوددر آن خسیانده شده، به این صورت که طفل در آن بنشیند.
- زمان خوردن شام با خواب فاصله داشته باشد و کودک از خوردن غذاهای با طبیعت سرد و تر و نوشیدنی ها در شب پرهیز کند.
- کودک را در شب چند بار بیدار کنند تا به اختیار ادرار کند.
- روغن مالی پهلوها و زیر شکم کودک با روغن سیاهدانه، زیتون، کنجد و یا سایر روغنهای گرم و بستن آن با یک پارچه تا گرم نگه داشته شود.
- روغن مالی ملاج کودک با روغن کنجد روزی 3-2 بار
- مصرف گلقند
- مصرف کباب و گوشت بریان
- مصرف نارگیل با شکر
- خوردن ماء العسل به جای آب
- جویدن کندر در کودکان بزرگتر
- زیره، کندر، تخم مورد از هرکدام 25 گرم نرم کوبیده شود و با 200 گرم عسل مخلوط شده و از معجون مذکور 3 گرم به کودک بدهند.
- هر صبح یک انگشت عسل با کمی نمک زیرزبان بمالند و سر را خم کنند تا کمی آب دهان برود.
- در غذای کودک زیره و آویشن به کار رود.
- زرده تخم بلدرچین یا کبوتر یا قمری به مدت 15 روز، روزی 5-4 عدد با عسل به کودک داده شود.
- تخم اردک به صورت برشته همراه با روغن زیتون و سداب
- پوست بید، ریشه کاسنی، ریشه شیرین بیان، بادرنجبویه، اسطخدوس، هر کدام 75 گرم، تمرهندی 300 گرم با آب روی حرارت بگذارند و با مقداری شکر به قوام شربت بیاورند.
- ریشه ایرسا، ریشه کاسنی، بادرنجبویه، گل گاوزبان، ریشه شیرین بیان، پوست بید از هر کدام 100 گرم، تمرهندی 400 گرم با آب بجوشانند، صاف کرده و مقداری هل، گلاب و زعفران اضافه کرده و با کمی شکر سرخ و ترنجبین شیرین کرده و به قوام شربت بیاورند.
- هر صبح یک انگشت عسل با کمی نمک زیرزبان بمالند و سر را خم کنند تا کمی آب دهان برود.
- در غذای کودک زیره و آویشن به کار رود.
- زرده تخم بلدرچین یا کبوتر یا قمری به مدت 15 روز، روزی 5-4 عدد با عسل به کودک داده شود.
- تخم اردک به صورت برشته همراه با روغن زیتون و سداب.
- مربای وج (اگیر ترکی).
- شربت یونجه: 3 کیلو یونجه خشک در یک کیلو آب بجوشد تا حجم آب نصف شود سپس صاف شده و با 900 گرم شکر به قوام شربت آورده شود. روزانه 200 گرم از مایه شربت فوق به کودک داده شود. این شربت سرشار از ویتامینها و مواد معدنی است.
- رب سیب: آب سیب رسیده شیرین را روی حرارت غیرمستقیم به روش بن ماری حرارت داده شود تا غلیظ شود.
- شربت لیمو: مقداری شکر را در ظرفی بریزند و آنقدر آبلیموی تازه بر آن بفشارند تا روی آن را بگیرد، یک شبانه روز بگذارند و سپس صاف کنند و با قدری دیگر آبلیمو به قوام شربت بیاورند.(برای جمیع امراض اطفال نیز مفید است.)
- فرنی آرد جو با شکر (بهترین غذا برای اطفال).
- استفاده از سنجد و بادام و مویز و انجیر به عنوان تنقلات.
- در ظرف طلا به کودک غذا و نوشیدنی داده شود. (کودک زود به سخن می آید و فربه و قوی و شجاع می شود.)
واحد تولید محتوای سلامتکده حضرت ولیعصر (عج)
